Công nghệ Var là gì? Nó hoạt động như thế nào? Và vì sao nó lại trở thành yếu tố không thể thiếu trong những giải đấu lớn như World Cup, Champions League hay Ngoại hạng Anh? Hãy cùng Xoilac365 TV tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Công nghệ Var là gì?
Công nghệ Var là gì? Var là viết tắt của Video Assistant Referee, có nghĩa là trợ lý trọng tài video. Đây là hệ thống công nghệ được sử dụng để hỗ trợ trọng tài chính trong việc đưa ra các quyết định quan trọng trên sân. Var không thay thế con người, mà đóng vai trò quan sát, phân tích và tư vấn bằng hình ảnh video được ghi lại từ nhiều góc độ khác nhau.
Mục tiêu chính của công nghệ Var là giảm thiểu tối đa sai sót nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến kết quả trận đấu. Hệ thống này được vận hành bởi một nhóm trọng tài video, theo dõi diễn biến trận đấu trong phòng điều khiển riêng biệt với màn hình công nghệ cao.
Khi phát hiện có tình huống gây tranh cãi, nhóm Var sẽ thông báo cho trọng tài chính để xem xét lại quyết định. Trọng tài trên sân có thể tạm dừng trận đấu, xem lại tình huống qua màn hình và thay đổi hoặc giữ nguyên quyết định tùy theo kết luận cuối cùng.
Mục đích ra đời của công nghệ Var
Trước khi Var xuất hiện, bóng đá từng chứng kiến không ít sai lầm gây tranh cãi từ trọng tài: bàn thắng không được công nhận dù bóng đã qua vạch vôi, pha phạm lỗi bị bỏ qua, hay những thẻ đỏ oan uổng. Những sai lầm ấy không chỉ ảnh hưởng đến kết quả trận đấu mà còn gây tổn hại danh tiếng của giải đấu và đội bóng.
FIFA đã quyết định triển khai công nghệ Var với mục đích:
- Tăng tính công bằng và minh bạch trong các trận đấu.
- Giảm áp lực cho trọng tài chính bằng cách cung cấp hỗ trợ kỹ thuật chính xác.
- Bảo vệ tinh thần thể thao, đảm bảo kết quả trận đấu phản ánh đúng thực lực hai đội.
Kể từ khi chính thức được áp dụng tại World Cup 2018, Var đã trở thành “người đồng hành” không thể thiếu trong các giải đấu lớn trên toàn thế giới.
Cách thức hoạt động của công nghệ Var
Nếu bạn thường xuyên theo dõi trực tiếp bóng đá tại XoilacTV cũng sẽ biết được cách thức hoạt động của công nghệ Var. Theo đó, Var hoạt động dựa trên mạng lưới camera và hệ thống truyền tín hiệu video thời gian thực. Tùy vào từng sân vận động, có thể có từ 12 đến 33 camera được lắp đặt quanh sân, bao gồm cả camera siêu chậm, camera hồng ngoại và camera góc rộng.
Dữ liệu hình ảnh sẽ được gửi đến phòng điều khiển Var (Var Room) – nơi có 3 đến 4 trọng tài video cùng kỹ thuật viên giám sát. Họ theo dõi toàn bộ trận đấu qua nhiều màn hình và sẵn sàng can thiệp khi xuất hiện tình huống đáng nghi ngờ.
Công nghệ Var chỉ được sử dụng trong bốn nhóm tình huống quan trọng:
- Bàn thắng (Goal): Xác định bàn thắng hợp lệ hay không, có việt vị, lỗi tay hoặc phạm lỗi trước đó.
- Phạt đền (Penalty): Xem xét tình huống có đủ điều kiện thổi phạt đền không.
- Thẻ đỏ trực tiếp: Kiểm tra xem hành động có xứng đáng bị thẻ đỏ hay không.
- Nhận diện sai cầu thủ: Khi trọng tài phạt nhầm người, Var sẽ giúp xác định lại danh tính chính xác.
Khi Var phát hiện tình huống cần xem xét, trọng tài chính sẽ nhận tín hiệu qua tai nghe. Sau đó, ông có thể ra ký hiệu hình chữ nhật (mô phỏng màn hình TV) để cho biết mình đang kiểm tra lại tình huống trên màn hình bên ngoài đường biên.
Nếu thấy bằng chứng rõ ràng, trọng tài có thể thay đổi quyết định ban đầu, chẳng hạn hủy bàn thắng, kqbd 24h, thổi phạt đền hoặc rút thẻ đỏ. Tuy nhiên, quyền quyết định cuối cùng vẫn thuộc về trọng tài chính chứ không phải Var.
Ưu và nhược điểm của công nghệ Var là gì?
Ưu điểm
Kể từ khi ra mắt, Var đã mang lại nhiều thay đổi tích cực cho bóng đá thế giới:
- Tăng độ chính xác trong các quyết định quan trọng: Theo thống kê của FIFA, tỷ lệ chính xác trong các quyết định trọng tài đã tăng từ 93% lên hơn 99% kể từ khi Var được áp dụng.
- Giảm thiểu tranh cãi và sai sót nghiêm trọng: Những tình huống “bàn thắng ma” hay phạt đền oan uổng gần như biến mất.
- Tăng tính chuyên nghiệp và công bằng của giải đấu: Var giúp người hâm mộ cảm thấy tin tưởng hơn vào kết quả cuối cùng, đặc biệt trong các giải đấu khốc liệt như Champions League hay Ngoại hạng Anh – nơi mọi bàn thắng đều có thể định đoạt ngôi vô địch.
- Bảo vệ hình ảnh cầu thủ và đội bóng: Khi quyết định được đưa ra dựa trên bằng chứng hình ảnh, khả năng cầu thủ bị oan uổng hoặc khiếu nại giảm đáng kể, giúp trận đấu diễn ra minh bạch hơn.
Nhược điểm
Dù mang lại nhiều lợi ích, Var cũng không tránh khỏi những tranh cãi dữ dội trong giới bóng đá.
- Một trong những vấn đề lớn nhất là tính gián đoạn trận đấu. Khi trọng tài tạm dừng để xem lại video, nhịp độ trận đấu bị phá vỡ, khiến cầu thủ mất hứng và người xem mất cảm xúc.
- Bên cạnh đó, Var vẫn phụ thuộc vào con người, cụ thể là trọng tài trong phòng điều khiển. Có những tình huống hình ảnh rõ ràng nhưng cách diễn giải lại khác nhau giữa các trọng tài, dẫn đến sự thiếu thống nhất.
- Một số HLV và cầu thủ nổi tiếng cũng từng phàn nàn rằng Var khiến bóng đá “mất đi cảm xúc tự nhiên”, bởi việc ăn mừng bàn thắng giờ đây phải chờ… xác nhận từ công nghệ.
Tuy nhiên, nếu nhìn ở góc độ dài hạn, Var vẫn là bước tiến lớn giúp bóng đá tiến gần hơn đến sự công bằng tuyệt đối, dù nó chưa thật sự hoàn hảo.
Kết luận
Bài viết trên, bạn đọc đã hiểu rõ công nghệ Var là gì, cũng như cách thức hoạt động của công nghệ hỗ trợ trọng tài trong bóng đá hiện đại. Var không chỉ là bước tiến công nghệ mà còn là biểu tượng cho sự minh bạch, công bằng và tiến hóa của môn thể thao vua.